Ukrayna ekonomisi için 2016 nasıl bir yıl oldu? 2017’den beklentiler neler? Privatbank’ın kamulaştırılması ekonomiyi nasıl etkiler?
İş dünyasını yakından ilgilendiren soruları Ukrayna’daki Türk bankası Credit West Bank Genel Müdürü Adnan Anaçali’ye sorduk.
İşte 2016’da Ukrayna ekonomisi ve 2017’den beklentiler
1) İyi günler; Ukrayna ekonomisi için zorlu bir yıl olan 2016’yı geride bırakıyoruz. IMF ile süren görüşmeler ve acı reçete olarak da adlandırılabilecek reforma paketlerinin hayata geçirilmeye çalışıldığı bir yıl geçirdik. 2016 yılı ekonomik ve mali dinamikler açısından nasıl bir yıl oldu?
IMF’in genel olarak 2016 yılı hedeflerinin belirli oranda gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Büyümenin 1.5% civarında , enflasyonun TÜFE’de %13 civarında, kredi faiz oranlarının %17-19% seviyelerinde ve döviz devaluasyonununda enflayon oranını geçmeyecek şekilde gerçeklestiğini görmekteyiz.
İssizlik orannda fazla bir iyileşme olmadığını, enerji fiyatlarına yapılan zammın halkın yaşam maliyetini büyük ölçüde etkileyecek şekilde gerçekleştiğini negatif gelişmeler olarak söyleyebiliriz.
Ayrıca Privat Bank’ın 2016 yılında devletleştirilmesi bankacılık sektöründe alınan en önemli karardır.
2) CreditWest Bank’ın Merkez Bankası’nın stres testlerinden tam not alarak geçtiğini biliyoruz. Bu ne anlama geliyor?
Sizin de söylediğiniz gibi Creditwest, Merkez Bankası stress testinden başarıyla geçmiştir. Bunun anlamı ülkenın mali dengeleri en kötü seviyeye ulaşsa dahi bankamızın mali yapısının buna dayanıklı olduğunu ve ilave bir sermaye artırımı talebinin olmayacağını göstermektedir. Merkez Bankası tarafından yapılan testte teminat değerlerinin çok fazla düşmesi, faiz oranlarının yükselmesi ve döviz kurunun aşırı devaluasyona uğraması gibi durumlar göz önüne alınarak olası risklere karşı kurumun direnci ölçülmektedir.
3) Ukrayna’nın 2016’da bankacılık sektörüne ve ekonomi yönetimine yönelik gerçekleştirdiği reformları nasıl değerlendiriyorsunuz IMF ile süren görüşmelere büyük önem veren Ukrayna’nın 2017’de dış kredi olanakları sizce artacak mı?
2016’da hayata geçirilen reformlar umut vericidir. Ancak 2017 yılında hukuk sisteminde, rüşvet konularında ve sermayenın devalusayona karşı koruyucu vadeli işlemlere izin verilecek sekilde yapılacak reformlar yabanci sermayenin Ukrayna ekonomisine bakisini pozitif etkileyecek ve yabancı yatırımın önünü açacaktır.
Buna bağlı olarak IMF, Dünya Bankası , EBRD gibi büyük finans kuruluşları ülkeye yardıma devam edeceklerdir. Gelecek paranın hacmi yapılacak olan reformların hızına bağlı gözükmektedir.
4) Donald Trump’un ABD başkanlık seçimlerin kazanmasının ardından Ukrayna eurobondlarının değerinde düşüş yaşandı. Önümüzdeki yıl toparlanma bekliyor musunuz? Kredi derecelendirme kuruluşlarının Ukrayna ekonomisine yönelik not arttırımı beklenebilir mi?
Donald Trump’in seçim sürecinde Rusya ve Putin ile ilgili açıklamaları ve secimi kazanması başta Eurobond fiyatlarını etkilediği doğrudur ama; Ukrayna ülke olarak yüzünü batıya çevirmiştir.
Bu geçis süreci inişli çıkışlı olacaktır ama ana yol, güzergah değişmeyecektir diye düşünüyorum. Ukrayna ekonomisinin düzelmesi ve büyümesi unutulmamalıdır ki Rusya’nın da işine gelmektedir. Özelllikle son 3 yıldır daralan Rus ekonomisi Ukrayna ile politik konularda uzlaşma konusunda baskı yaratacaktır. Beklentim not artırımının 2018 yılının başlarında yapılacağı yönündedir.
5) Önümüzdeki yıl bütçe hedefleri içinde 27-28 aralığında dolar kuru ve yüzde 8 seviyesinde enflsyon bekleniyor. Sizce bu reel bir hedef mi?
2017 yılı döviz kurıunun 27-28 sevilerinde, enflasyonun %8’lerde alınmasının biraz muhazafakar bir rakam olduğunu söyleyebilirim. Bizim beklentimiz yıl sonu Merkez Bankası kuru icin 29 civarındadır.
Enflasyonun ise %12 cıvarında gerçeklesecegini söyleyebiliriz. IMF hedeflerinin gerceklesmesi icin para basmanın önüne geçilmesi ve dış yardımların artması ve yabancı yatırımın ülkeye gelmesi gerekmektedir.
6) 2017 büyüme beklentisi yüzde 3 seviyesinde olan ekonomi yönetiminin bu hedefi tutturulabilir bir öngörü mü? Bunun için neler yapılması gerekir?
Ekonominin önümüzdeki yıl %3 büyümesi yine dış kaynakların ülkeye aktarılmasıyla mümkün olabilecektir.
Gerçi %35 oranında değer kaybetmiş GSMH’nin yıllık %3 civarinda büyümesi önümüzdeki 10 yılda ancak 2013 seviyelerine geri dönebileceğimizi göstermektedir.
Bankacılık sektöründe gerçekleşen konsalidasyon ve yeniden sermayelendirilmesi büyümeye destek verecek şekilde gözükmektedir.
Para aklayan bankaların sistemden ayıklanması, nakit işlemlerin 50.000 UAH ile sınırlandırılması ister istemez şirketlerin resmi cirolarını artıracak bu da gerçekte büyüme olmasa dahi işlemlerin resmi oranının artması ekonominin büyüme rakamını pozitif etkiliyecektir
7) PrivatBank’ın kamulaştırılması kısa ve orta vadede Ukrayna ekonomisine nasıl etki yapabilir? Bu bankaya yapılacak mali destekleri hazinede açığa neden olabilir mi?
Ukrayna’daki bankaların 2015 yılından beri Privat Bank ile olan endişelerinin devletleştirilerek giderilmesi yabancı bankaların ülkeye bakışında olumlu bir etki yaratmıştır. Öte yandan Bankanın mevduat sahiplerine mevduat rakamına bakılmaksızın verilen %100’lük garanti ve buna diger devlet bankalarınında eklenmesi, devlet borcunun GSMH’ya oranini %100’lerin üzerine cıkarmıştır.
Privat Bank’in içerisinde bulunduğu büyük likidite açığı bankacılık sektöründe büyük bir risk oluşturuyordu.
Bunun bir karara bağlanması sektör açısından olumlu bir gelişmedir. Devlet hazinesi açısından bu likidite açığının nasıl kapatılacağı ve finans edilecegi ise mali politikalar açısından büyük bir riski oluşturmaktadır. Açığın para basılarak kapatılmaya çalışılması döviz kurunu yükseltecektir ve dolayısıyla bu durumun enflasyonu yukarı cekecegi bir gerçektir Yeni yılla birlikte kurdaki hareketlenme para basımının arttığını göstermektedir. Umarız bu kısa sürede kontrol altına alınarak enflasyon yaratmayacak üıünlerle likidite açığı bir çözüme kavuşturulur.
‘En karlı ilk 25 banka arasındayız’
8) Karlılık oranı en yüksek bankalar arasında olan CreditWest bank, kurumsal bankacılığın yanı sıra kişisel bankacılık hizmetlerine yönelmeyi planlıyor mu?
Creditwest Bank, 2016 yılını yine diğer yıllar gibi yuksek bir kar/sermaye oranı ile kapatmıştır. Sanırım yine en karlı ilk 25 banka arasında gözükmekteyiz. Bankacılık sektörünün genelde zarar ettiği bir yılda enflasyon oranının üzerinde bir karla kapamak oldukça önemliydi. Bankamız kredi portföyünü 2016 yılı içerisinde %57 oranında arttırmıştır.
2017 yılı içinde %70 oranında büyüme hedefi koymuştur. Sektördeki batık kredi oranının % 35’ler civarında olduğu ortamda, bankamızın kredi batık oranının %1’in altında bulunması 2016 yılında kar kadar sağlıklı bilanço oluşturmada da kendisini ispat etmiştir.
Bunu müsterilerimizi çok titiz bir şekilde seçmemize borçluyuz. Bu politikamızdan taviz vermeden devam edeceğimizi söyleyebilirim. Bireysel müsteri hacmimizi de 2017 yılında artırma kararı aldık. Bunun için özel bir departman kuruyoruz.
9) Ukrayna’daki Türk yatırımlarının arttırılması Ukrayna tarafının beklentileri arasında bulunuyor. Ukrayna’daki yatırım iklimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ukrayna devleti Türkiye’ye coğrafik açıdan çok yakındır. Türk müteşebbisleri yüksek enflasyon, yüksek dış borç ve bürokrasinin yoğun olduğu ortamlarda iş yapabilme kabiliyetine sahiptirler. Ukrayna’nın bugün içinde bulunduğu durum bizim 25 yıl önceki halimize çok benzemektedir. Son zamanlarda farklı iş kollarında yatırım yapmak icin gelen Türk müşterilerin ziyaretlerinde artış olduğunu söyleyebiliriz.
Teşekkür ederiz
