Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Ukrayna’nın eski İstanbul Başkonsolosu Vasil Bodnar, Türk-Ukrayna ilişkilerini ve Türkiye-Ukrayna-Azerbaycan arasında oluşturulması planlanan üçlü işbirliği platformunu değerlendirdi.
DHA Ukrayna Muhabiri Deniz Berktay’ın sorularını yanıtlayan Bodnar, Türk-Rus ilişkilerindeki yakınlaşmaya Ukrayna’nın nasıl yaklaştığına ilişkin görüşlerini belirtti.
Türkiye ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması’nın imzalanması konusunda 2009 yılından bu yana müzakerelerin devam etmesine karşılık hala uzlaşmaya varılmamış olması konusunda Bodnar, hem Türkiye ve Ukrayna’da bazı benzer ürünlerin bulunmasının bu ürünlerde rekabet olasılığını ortaya çıkardığı nedeniyle sürecin uzadığını, bu konunun başında da Ukrayna’nın tarım ürünleri konusunun geldiğini söyledi. Türkiye’nin şu anda epey kapalı bir pazar durumunda olduğunu söyleyen Bodnar, kendilerinin karşılıklı fayda ve eşitlik eksenine dayanan bir anlaşma istediklerini belirtti ve Serbest Ticaret Anlaşması’nın ne zaman imzalanabileceği konusunda, “Bunun bir ay veya iki ay içinde olacağını söyleyemem. Fakat her iki tarafın da isteği var ve önümüzdeki dönemde bu anlaşma konusunda uzlaşmaya varacağız” diye konuştu.
İki ülke arasında geçen yıldan bu yana pasaportsuz, yeni çipli kimlik kartlarıyla seyahatin başlaması konusuna da değinen Bakan Yardımcısı Bodnar, bunun öncelikle Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Andriy Sybiha’nın girişimi ve çabaları sonucunda gerçekleştiğini ifade ederek, bu sayede geçen yıldan bu yana iki ülke arasında seyahatlerde önemli artışın yaşandığını söyledi. Ukraynalılar’ın büyük çoğunluğunun henüz yeni çipli kimliklerden edinmediğini belirten Bodnar, Ukraynalılar’ın yeni kimlik edinmesinden sonra, Ukrayna’dan Türkiye’ye seyahatlerin çok büyük artış göstereceğini dile getirdi.
“Kültür turizminin gelişmesi önemli”
Geçen yıl Türkiye’yi ziyaret eden Ukraynalı turistlerin sayısının bir milyondan fazla olduğunu belirten Vasil Bodnar, önümüzdeki dönemde Ukraynalı turistlerin sayısının artmasının yanı sıra, Ukraynalılar’ın Türkiye’de ziyaret edecekleri bölgelerin de artacağını tahmin ettiğini söyledi. Türkiye’nin büyük bir tarihi ve kültürel birikime sahip olduğunu söyleyen Bodnar, yakın bir gelecekte Ukrayna’dan Türkiye’ye turistik turların Antalya, deniz turizmi ve “her şey dahil” programlarla sınırlı kalmayacağına, Kapadokya ve İzmir gibi Türkiye’nin farklı bölgelerine Ukrayna’dan kültürel turların yoğun şekilde düzenlenmeye başlayacağına inandığını belirtti. Türkiye’den Ukrayna’ya kültür turlarının da artması gerektiğini belirten Vasil Bodnar, Ukrayna’nın Karpatlar ve Galiçya gibi bölgelerinin büyük kültürel mirasa sahip olduğunu vurguladı. Türkiye ile Ukrayna’nın ortak bir geçmişe sahip olduğunu, fakat Ukrayna’da yakın yıllara kadar Osmanlı dönemine Rus tarihçilerin perspektifinden bakıldığını söyleyen Bodnar, bunun günümüzde değişmeye başladığını belirtti. Ukrayna’da Osmanlı’dan kalma Akkerman Kalesi gibi bölgelere kültürel gezilerin düzenlenebileceğini kaydeden Vasil Bodnar, bu sayede hem iki milletin birbirini yakından tanıyacağının, hem de pek çok kişiye iş imkanı çıkacağının altını çizdi.
Ukrayna’da Türkoloji bölümlerinin olduğunu, buna karşılık Türkiye’de yakın zamanlara kadar Ukraynaca öğrenim merkezinin bulunmadığını buna karşılık İstanbul Üniversitesi bünyesinde Ukrayna Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın kurulmuş olmasının çok önemli bir gelişme olduğunu ifade eden Bodnar, Ukrayna’daki Türk işadamları derneklerinin ve Türkiye’deki Ukrayna derneklerinin iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinde önemli rol oynadıklarını söyledi.
“Türkiye, Azerbaycan ve Ukrayna işbirliği planlanıyor”
Türkiye, Ukrayna ve Azerbaycan arasında üçlü işbirliği formatını planlanmakta olduğuna da değinen Bodnar, Türkiye’nin Azerbaycan ve Gürcistan’la böyle bir üçlü ilişki formatı deneyimine sahip olduğunu ve şimdi Türkiye, Azerbaycan ve Ukrayna’nın bulunduğu üçlü bir işbirliği formatının planlandığını belirtti.
Türkiye, Ukrayna ve Azerbaycan’ın ekonomi, enerji, ticaret ve güvenlik alanlarında ortak çıkarlarının olduğunu belirten Vasil Bodnar, “Ekonomi alanında, Azerbaycan’ın zaten Ukrayna’yla serbest ticaret rejimi bulunuyor. Bu konuda bir şeyler yapılabilir. Enerji alanında, TANAP’ın inşası devam ediyor ve biz de Hazar petrol ve doğalgazının Türkiye üzerinden de Ukrayna’ya gelmesi konusunu inceliyoruz. Zira Rusya, enerji konusunu her an siyasi baskı aracı olarak kullanabilir.
“Ulaşım alanında Modern İpekyolu Projesi, Çin’le Batı’yı bağlamayı hedefliyor. Biz de bu güzergâh üzerinde, ulaşım alanında işbirliği yapabiliriz. Güvenlik konusundaysa, Türkiye, dünyanın en büyük ordularından birine sahip ve Ukrayna’nın da askeri sanayi alanında büyük potansiyeli var. Azerbaycan da son yıllarda askeri sanayiini hızla geliştiriyor. Bu nedenle, bu alanda bu üç ülke büyük bir işbirliği gösterebilir. Ayrıca, üçüncü ülkelerin pazarlarına yönelik olarak da işbirliği yapılabilir” diye konuştu.
“Türk-Rus ilişkileri konusunda Türkler’in dikkatini çekiyoruz”
-Türkiye ile Rusya arasındaki yakınlaşmanın Türk-Ukrayna ilişkilerini olumsuz etkileyip etkilemediği yönünde sorulan soruya ise Bodnar, “Biz, Türkiye’yle kendi ikili ilişkilerimizi geliştiriyoruz. Türkiye’ye, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü savunduğu, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını tanımadığı, uluslararası alanda Ukrayna’ya destek verdiği ve Kırım Tatarları’nın haklarını savunduğu için minnettarız. Bu, bizim için çok önemli. Diğer taraftan, Ukrayna’yla Rusya arasındaki çatışmanın başladığı zamandan itibaren Türkiye, kendi çıkarlarını göz önünde bulundurarak, kendi politikasını uygulama yoluna gitti ve Rusya’yla ilişkilerini geliştiriyor. Bu şekilde ilişkileri geliştirmek her ülkenin hakkıdır. Biz sadece, Türkiye’nin Rusya’yla ilişkilerinde Ukrayna’yla ilişkilerine etki edebilecek noktalara Türk yetkililerin dikkatini çekiyoruz ve onlar da bu konulara anlayışla yaklaşıyor. Bu konulardan biri de Türk bandıralı bazı gemilerin sürekli olarak Rusya’nın işgal ettiği Kırım’ın karasularına girmesi. Fakat bu konuda Türk makamlarının etkin şekilde hareket etmiş olmasından ötürü, minnettarız. Bir diğer konu da, enerji. Türk Akımı projesi, bizim ‘favori projemiz’ değil ve biz bu konuda da Türk makamlarının dikkatini çekiyoruz. Evet, ikili ilişkilere etki edebilecek hususları dile getiriyoruz, fakat bunları siyasi düzleme getirmiyoruz, dostça Türk yetkililere bu konulardaki değerlendirmelerimizi iletiyoruz. Hem Türkiye’nin Kiev Büyükelçisi ile gayet iyi ilişkilerimiz var, hem de Ankara Büyükelçimiz Andriy Sybiga, Türk makamlarıyla gayet iyi ilişkilere sahip” dedi.
