Köklü bir kültüre ve geleneğe sahip olan Ukrayna, Slav kültürünün derin izlerini taşıyor.
Modern yaşam ile geleneksel motiflerin birlikte yaşandığı Ukrayna’daki düğünlerde yüzlerce yıllık gelenekler tekrar ediliyor.
Yaklaşan yaz öncesi geleneksel Ukrayna düğünlerinin olmazsa olmazı Gelin Giydirme törenini inceledik.
(Mariya Kvitka’nın katkıları ile.)
Başka olur Ukrayna’nın düğünü
Türkiye’deki “gelin uğurlama”ya çok beğenzeyen bir gelenek Ukrayna’da da var.
Ukrayna halkı yüzlerce yıl öncesine dayanan geleneklerine sahip çıkarak, dünü bugüne taşıyorlar.
Ukrayna’da “gelin giydirme” töreni Pazar günü yapılıyor.
Bu törende gelin, dini nikaha hazırlanıyor. Geleneğe göre evli olan kadınlar geline önce banyo yaptırıyorlar, ardından saçlarını tarayıp çeşitli kokular sürüyorlar. Bu aşamada her hareketin bir sırası ve kuralı var.
Gelin evden çıkmadan önce bekar olan en yakın kız arkarşı ve annesi gelini süslüyor. Bu tören sırasında erkeklerin odada bulunmaması gerekiyor.
Süslenmenin de kendine has bir sırası var. Gelin önce kendi işlediği nakışlı gömleği giyiyor. Topuklara kadar uzanan bir gömlek olan bu kıyafatte en fazla kollar görünebiliyor.
Yoksul ailelerin kızları evlenme yaşına gelene kadar 40 gömlek işlemek zorundalar. Varlıklı ailelerin kızları için ise bu zorunluluk 100 gömlek.
Evlendikten sonra ise nakış işleme sona eriyor. Genç kızlar nişanlıları için de bir gömlek nakış işliyor. Bunun sebebi erkeğini kendine bağlamak.
Kendi işlediği nakışlı gömleği giyen gelin, gömleğin üzerine kırmızı renklerin hakim olduğu Plahta ismi verilen bir yelek giyiyor. Bunu üzerine Zapaska (Önlük) giyliyor. Zapaska kızın temizliğini simgeliyor.
Bu işlemden sonra kızın beline Ruşnik adı verilen kuşak bağlanıyor. Bu kuşak gelin kızı nazardan koruyor.
Gelinin kıyafetinin en önemli parçası gerdanlık. Kızın üstünde mutlaka mercandan yapılan bir süs eşyası olmalı, onsuz dışarıya çıkılmaz. Mercanın nazardan koruduğuna inanlıyor.
Damat adayı geline gerdanlık ve Avusturya madeni parası (Dukaç) hediye etmeli.
Geleneksel Ukrayna gelin kıyafetinin en önemli parçalarından biri de “gelin tacıdır”. Ülkelerin batı bölgelerinde oldukça yaygın olan gelin tacı, yaşlı kadınlar tarafından hazırlanır. Ülkenin diğer bölgelerinde ise bu taç kızın belar arkadaşları tarafından yapılır.
Ağlamak şart…
Gelin evden çıkmadan önce, saçının içine bereketin simgesi buğday ve madeni paralar konur. Gelin kızın ana evinden çıkarken mutlaka ağlaması gerekir. Buradaki amaç bütün gözyaşlarının bekarlıkta kalmasıdır.
Gelin giydirme töreni tamamlanınca, damat adayı gelip kızı alır ve kiliseye giderler.
(Geleneksel Ukrayna düğününü canlandıran grup üyelerine ve Mariya Kvitka’ya bilgi desteği için sonsuz teşekkürler.)
F.Serkan BAĞ
www.ukrturk.net
