Yazılımın parlayan yıldızı Ukrayna, dünya devleri neden Ukrayna’yı tercih ediyor?
Küresel IT pazarında adından her geçen sene daha fazla söz ettiren Ukrayna, outsourcing (Dış Kaynak Kullanımı) hizmetinde uzun süredir şirketlerin mercek altına aldığı bir ülke.
Resmi rakamlara göre 100 binin üzerinde yazılımcının çalıştığı Ukrayna’da, herhangi bir şirkette çalışmadan freenlancer olarak faaliyet gösteren yazılımcılarla birlikte toplam uzman sayısının yüz bini geçtiği tahmin ediliyor.
Bu yazıda, Ukrayna IT (Information technology) sektörünün temel özelliklerini, avantajları ve eksiklerini kaleme aldık.
Ülkenin ihracat gelirlerinde küçümsenmeyecek paya sahip olan IT sektörü, devletin sağladığı vergi avantajları ile büyüme potansiyelini hızla reel rakamlara döküyor.
İhracat 4 milyar dolara merdiven dayadı
IT Ukraine Association verilerine göre Ukrayna 2017 yılında 3 milyar doların üstünde outsourcing hizmeti ihraç etti. Bu rakamın 2018’de 3,5 milyar doları geçmesi bekleniyor.
Sektörün yüzde 85’i KOBİ’lerden oluşuyor
Farklı kaynaklara göre 2015 sonu itibariyle Ukrayna’da irili ufaklı 4 binden fazla IT şirketi bulunuyor. Bu şirketlerden yüzde 85’i, personel sayısı 80’in altında olan küçük ve orta boy işletme sınıfında değerlendiriliyor.
IT şirketlerinin yüzde 45’i Kiev şehrinde faaliyet gösteriyor.
Kiev % 45
Kharkiv % 18,7
Lviv % 9,3
Dnipro % 8,2
Odesa %5,5
Bazı yabancı menşeli IT şirketleri Ukrayna’da ofise açarak yerel çalışanlarla hem Ukraynalı hem de Uluslar arası şirketlerin IT alanındaki gereksinimlerini karşılıyor.
Kullanılan teknolojiler
Ukrayna’da faliyet gösteren IT outsourcing şirketleri ağırlıklı olarak web tabanlı hizmet veriyor. Bunu dizayn ve mobil uygulamalar izliyor.
2013 verileri ile Ukrayna’da en populer programlama dili Java. Yüzde 35’lik paya sahip olan java’yı, yüzde 17 ile C#, yüzde 14 ile PHP izliyor.
2016 verileri ile Ukraynalı outsourcing şirketlerinin yüzde 80’i ülke dışına hizmet veriyor. En fazla çalışılan bölgeler yüzde 67 ile AB bölgesi. AB’yi kuzey Amerika (ABD-Kanada) ve Avustralya izliyor.
Outsourcing servisi sağlanan ülkelerin standart ve hizmet kalitesi beklentilerinin yüksek olması nedeniyle, Ukrayna’da kurumsal şirketlerin taleplerini karşılayacak profesyonel niteliklerde IT uzman alt yapısı oluşmuş durumda. Bu durum şiketlerde kurumsal hizmet anlayışını beraberinde getiriyor.
Ukraynalı IT Outsourcing sektörünün bazı başarıları
-2011 yılında Ukrayna, European Outsourcing Excellence Awards yarışmasında ‘Outsourcing Destination of The Year’ ödülünü aldı.
-2012 yılında Exploring Ukraine Outsourcing Industry araştırmasında Ukrayna Hindistan, ABD ve Rusya’dan sonra en fazla sertifikalı IT uzmanına sahip ülke seçildi.
2013 yılında Ukrayna Orta ve Doğru Avrupa ülkelerinde ‘best market value in IT outsourcing’ ve ‘largest number of staff employet in IT ödülünü aldı
2014 yılında üç Ukrayna şirketi Intetics, Miratech ve Softengi ‘The Global Outsourcing 100’ reytinge ‘parlayan yıldız’ olarak tanımlandı.
Ukraynalı 12 IT Outsourcing şirketi, sektöründe dünyanın en iyi 100 şirketi arasına girdi.
IAOP tarafından hazırlanan The Global Outsourcing 100 listesine Ukrayna’dan 12 IT şirketi girdi.
Dünyaca ünlü markalar için yazılım üreten 12 Ukraynalı şirket şunlar oldu: EPAM, Ciklum, ELEKS, Luxoft, N-iX, Miratech, Intetics, SoftServe, Softjourn, Sigma, TEAM International Services и Softengi.
Her sene hazırlanan The Global Outsourcing 100 indeksi dünyanın en iyi yazılım şirketlerini sıralıyor.
Sıralama şirketlerin karlılık, büyüme rakamları, en iyi projeler, müşterilerin görüşleri, sosyal sorumluluk, müşteriye verilen değer ve inovasyon kriterlerine göre hazırlanıyor.
Yeni nesil IT’ye yöneliyor
Ukrayna’da genç nesil arasında en popüler sektörlerden olan IT, ülke ortalamalarının üzerinde gelir sağlaması nedeniyle her geçen yıl daha fazla tercih ediliyor.
Kiev’deki KPI ve NAU, Kharkiv şehrindeki Politeknik Üniversitesi başta olmak üzere üniversitelerin bilgisayar bölümlerine artan başvuruların yanı sıra, örgün eğitim kurumları dışında açılan Java ve .net kursları rağbet görüyor.
Ukraynalı yazılımcının portresi
IT Ukraine Association verilerine göre, Ukrayna IT sektöründe çalışan ‘developer’ların yüzde 90’ı 22 – 34 yaş grubunda bulunuyor. Bu yazılımıclar genellikle orta düzeyde ya da orta – üst düzeyde İngilizce bilgisine sahip.
Ukraynalı yazılımcıların yüzde 60’ı ülkenin en güçlü 25 IT outsourcing şirketinde çalışıyor.
Bu yaklaşık 35 – 40 bin kişilik bir yazılımcısı miktarına denk geliyor. Ukrayna’daki en büyük dört outsourcing şirketi 14 bin kişilik istihdam sağlıyor.
Ukrayna’da faaliyet gösteren IT outsourcing şirketleri, uluslarası servislerinde öncelikle üst düzey bilgi seviyesine sahip uzmanlarını öne çıkartıyorlar.
Aralarında tanınmış Türk şirketlerinin de bulunduğu çok sayıda uluslararası marka; çoğu Avrupa çalışma değerlerini benimsemiş, teknolojik gelişmeleri yakından takip eden, yaratıcı yazılımcıların istihdam edildiği IT outsourcing şirketlerden servis-hizmet alıyor.
İyi iş yapmak için büyük şirket olmaya gerek yok
Ukrayna’da kayıtlı yaklaşık 4 bin IT şirketi, dünya piyasasından pay kapmak için kıyasıya mücadele ediyor. Şirketlerdeki genel kanı ise ‘iyi iş yapmak için büyük şirket olmaya gerek yok’ şeklinde.
Devlet desteği
Ukrayna devleti hem sağladığı istihdam, hem ihracat gelirlerine katkı hem de ülkenin innovasyon alt yapısını güçlendirmesi nedeniyle IT sektörüne büyük önem veriyor.
IT sektöründe sıkça kullanılan şahıs şirketlerine yönelik vergi avantajları devletin sektörün gelişimine verdiği önemin bir göstergesi.
Rusya ile yaşanan kriz sonrası yüzünü batıya çeviren Ukrayna, aralarında e-devlet de olmak üzer bir dizi projeyi hayata geçirmeye başladı. Bu tür projelere yapılan devlet yatırımları yeni iş alanları yaratıyor. Devlet Başkanı’nın sözleri ile ülke ekonomisinin yüzde 3’ü IT sektörüne ait.
Piyasanın eksikleri
Ukrayna IT outsourcing sektöründe yetenekli yazılımcı sayısının çokluğuna rağmen, proje yöneticisi ve kurumsal yönetici eksiğinin uzun süre giderilememesi sektörün en önemli sorunları arasında değerlendiriliyor.
Son yıllarda çoğu ülke dışında eğitim almış kurumsal IT kökenli yöneticilerin istihdam edilmesi ile bu sorun büyük ölçüde çözülmeye başlansa bile eksiklik sürüyor.
Ukrayna’daki bir çok outsourcing şirketi çalışanlarında yabancı para birimine endeksli yerel para biriminden maaş veriyor. Bu durum kriz dönemlerinde küçük ve orta boy IT şirketlerini olumsuz etkiliyor.
Ukrayna IT outsourcingde güçlü olmasına rağmen ABD gibi bir start up ülkesi olmaya şu anda uzak. Bunda start up projeleri finanse edecek geniş sermaye imkanları ve kapsamlı devlet desteği eksikliğinin ekisi büyük.
Beyin göçü, başta Avrupa Birliği olmak üzere, ABD ve Kanada’da çalışmak bir çok yazılımcının hedefi arasında bulunuyor. Başarılı yazılımcılar, finansal açıdan daha iyi koşullar için bu ülkelere gitmeyi tercih ediyorlar. Bu da ülkede, iyi yetişmiş yazılımcı sıkıntısı doğuruyor.
Ukrayna’da hizmet alan tanınmış şirketler bazıları şunlar:
Deutsche Bank, UBS, Citibank, Alstom, General Electric, Halliburton, Samsung, Oracle, Microsoft, Mercedes. Türkiye’nin bazı tanınmış markaları da Ukrayna’dan profesyonel IT hizmeti alıyor.
Türk şirketleri
Ukrayna yazılım sektöründe irili ufaklı Türk şirketleri de faaliyet gösteriyor.
Ukrayna’daki şirketlere yazılım hizmetinin yanı sıra, Türkiye’deki kuruluşlara da it outsourcing hizmeti veren şirketler arasında, en tanınmış olanlar Emotion SWD ve Synchron.
Yazı: F.Serkan BAĞ (Emotion.com.ua)
