Meydan olayları sonrası siyasetin yeniden şekillendiği Ukrayna gelen seçimlere gediyor.
Bu pazar yapılacak parlamento seçimlerinde Ukrayna halkı geleceğini belirleyecek.
Rusya tarafından ilhak edilen Kırım seçim bölgesi olmaktan çıkartılırken, çatışmaların sürdüğü Donetsk ve Lugansk bölgelerinde namluların altında demokrasi sınavı verilecek.
Seçimler neden önemli?
26 Ekim genel seçimleri Meydan olayları sonrası gündeme gelen meşruiyet tartışmalarına son noktayı koyacak.
Mayıs ayındaki Devlet Başkanlığı seçimlerinde “devrim yanlısı” Petro Poroşenko’nun kazanması meşruiyet sorununu büyük ölçüde ortadan kaldırmıştı.
26 Ekim’deki seçimleri sonrasında Parlamento’nun yeniden şekillenуcek olması ise bu tartışmaları büyük ölçüde bitirecek. Seçimler halkın hem hükümetin, hem de devlet başkanının icraatlarına not vereceği bir sınav niteliğinde.
Öte yandan seçimler Şubat ayında Parlamento tarafından Başbakan olarak atanan Arseny Yatsenyuk’un Başbakan sıfatıyla ilk kez seçime girecek olması açısından da önem taşıyor.
Namluların gölgesinde seçim sandığı
26 Ekim seçimlerinde herkesi kara kara düşündüren konu, çatışmaların sürdüğü Ukrayna’nın doğu şehirlerinde sandıkların kurulup kurulamayacağı.
Öyle ki kendilerine “Donetsk Halk Cumhuriyeti” ve “ Lugansk Halk Cumhuriyeti” ismini veren Rus yanlısı ayrılıkçı silahlı güçler, kontrolleri altında bulunan yerlerde seçimlerin söz konusu olmayacağını ilan ettiler.
Ukrayna’nın buna yanıtı ise seçimlerin ülke genelinde yapılması için her türlü önlemin alınacağı şeklinde oldu.
Kimler yarışıyor?
Son anketlere göre seçimler sonucunda parlamentoya altı ya da en fazla yedi siyasi parti girecek.
Anketlere göre listenin başında başkanlık seçimlerinde yüzde 54’ün üzerinde oy alan Devlet Başkanı Petro Poroşenko’nun lideri olduğu Petro Poroşenko Bloğu bulunuyor..
Parlamentoya girme şansı yüksek olan diğer siyasi hareketler arasında Rusya karşıtı Oleg Lyaşko’nun lideri olduğu Radikal Parti, Başbakan Arseny Yatseny’uk liderliğini yürüttüğü Halk Cephesi, iktidardan düşen eski Bölgeler Partisi üyesi milletvekillerinden oluşan Muhalefet Bloğu, meydan olayları sonrası hapisten çıkartılan Eski Başbakan Yulia Timoşenko’nun lideri olduğu Vatan Bloğu ve Lviv Belediye Başkanı’nın partisi Samopomiç bulunuyor.
Öte yandan aşırı milliyetçi söylemleri ile öne çıka ve Meydan olaylarında ön saflarda yer alan Svoboda (Özgürlük) Partisi ile Komunist Parti seçim barajının sınırında bulunuyorlar.
Rusya’nın tutumu
Mayıs ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde net bir tavır alan Rusya, 26 Ekim’deki genel seçimler öncesi sessiz kalmayı tercih ediyor.
Rusya yönetimi tarafından başkanlık seçimleri öncesinde yapılan açıklamalarda, seçimin meşru olmadığı iddia edilmiş, Yanukoviç’i seçilmiş meşru devlet başkanı olarak tanıdığındığı bildirilmişti.
Pazar günü gerçekleşecek genel seçimlere ilişkin ise Rusya tarafından şu ana kadar herhangi bir yorum gelmedi. Rusya’nın bu tavrı Putin yönetiminin seçimlerin sonuçlarına göre tavır alacağı şeklinde yorumlanıyor.
Öte yandan 26 Ekim seçimlerinde ağırlıklı olarak Avrupa Birliği ile entegrasyon yanlısı ve Rusya karşıtı ( yada mesafeli) milletvekillerinden oluşan bir parlamentonun ortaya çıkması bekleniyor.
26 Ekim seçimlerinden kısa kısa
26 Ekim seçimlerinde parlamentoya çok sayıda yeni isim girecek. Bu isimler arasında Meydan olaylarına kadar siyaset ile ilişkisi olmayan farklı sivil toplum kuruluşlarının ve gençlik hareketlerinin liderleri bulunuyor.
Ayrıca doğudaki çatışmalarda aktif rol oynayan askerlerin de parlamentoya girmeleri bekleniyor.
26 Ekim Pazar günü yapılacak genel seçimlere 29 siyasi parti ve blok katılıyor.
3 468 adayın yarışacağı seçimlerde bağımsız aday sayısı 2 bin 87 kişi. 1 381 aday ise parti listelerinden seçimlere katılacak.
Eski Başbakan Yulia Timoşenko’nun partisi Vatan Bloğu’nun seçim listesinin başında Rusya’da hapiste bulunan Ukraynalı kadın pilot Nadejda Savçenko bulunuyor.
Rusya tarafından ilhak edilen Kırım’da seçimler yapılamıyor. Bu nedenle 450 sandalyeli Ukrayna Parlamentosu’nda sandalye sayısı 438’e düşecek.
Kırım Tatar toplumunun lideri Mustafa Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Lideri Refat Çubarov Devlet Başkanı Petro Poroşenko’nun partisinden geçime giriyor.
Rolls Royce marka otomobilini ordu için satarak cepheye giden işadamı Vyaçeslav Konstantinovskiy, Başbakan Arseny Yatsenyuk’un listesinden seçimlere katılıyor.
Yeni Parlamentoyu neler bekliyor?
26 Ekim seçimleri sonrasında oluşak yeni parlamento, batı dünyası ile Rusya arasında kendine yer ayaran Ukrayna’nın yolunu belirleyecek.
Artan dış borç, bütçe açığı, doğalgaz sorunu ve doğudaki savaş ile Kırım’ın ilhakı yeni parlamentonun işinin hiç de kolay olmayacağının göstergeleri.
Dipnot Dergisi 188. Sayı
F.Serkan BAĞ
Fotoğraf:
http://zn.ua/VYBORY2014/vybory-v-ukraine-stanut-odnim-iz-vyzovov-dlya-suschestvovaniya-es-nyt-156979_.html
