Da Vinci AG Ukraine isimli analiz şirketinin hazırladığı Ukrainian Economic Trends Forecasts 2011adlı araştırma çalışmasında Ukrayna ekonomisinin 2011’de izleyeceği seyir mercek altına alınmış.
Çalışmada Türkiye ile ilgili çarpıcı değerlendirmeler var.
İşte satır başları ile Da Vinci AG Ukraine’nin raporu
Dış ticaret açığı:
Ukrayna’nın dış ticaret açığı 2011 yılında 7 – 7,5 milyar Dolar’a ulaşacak.
Serbest Ticaret Anlaşmalarının etkisi
Raporda Ukrayna’nın AB ve Türkiye ile serbest ticaret anlaşması imzalamasının kuvvetle muhtemel olduğu ifade ediliyor, ancak anlaşmaların imzalanmasının ekonomiye kısa dönemde büyük bir katkı yapmayacağı kaydediliyor.
Türkiye, Ukrayna dış ticaretinin lokomotifi
Raporda Türkiye’ye özel bir yer ayıran, Da Vinci AG, Türkiye’yi Ukrayna dış ticaretinde lokomotif ülke olarak tanımlıyor.
Türkiye’nin 2010’da Ukrayna’nın dış ticaretinde lokomotif ülke olduğuna dikkat çekilen raporda, 2011’de bunun devam edeceği ve Türkiye’nin Ukrayna’nın en önemli dış ticaret partnerlerinden biri olacağının altı çiziliyor.
Balkanlar zorlu olacak
Araştırma çalışmasında, Ukrayna’nın Balkan ülkeleri ile olan ticaretine de değiniliyor.
Avrupa pazarının Ukrayna malları için hala kapalı durumda olduğunun belirtildiği çalışmada, AB ülkeleri ile artan dış ticaret açığına dikkat çekilerek şöyle deniyor:
“Avrupa pazarı Ukrayna malları için kapalı. Sadece İtalya, Bulgaristan ve Slovakya, Ukrayna’ya ihracatından daha fazla bu ülkeden ithalat yapıyor. AB ile serbest ticaret anlaşmasının imzalanması dengeyi Ukrayna lehine düzeltebilir. Öte yandan Balkan ülkeleri ile durum 2011’de zorlaşacak. 2010 yılında Ukrayna mallarının bölge ülkelerindeki pozisyonu nispeten olumluydu, ancak 2011’de problemler yaşanabilir.”
“Balkan ülkelerine yapılan ihracatta rekor artış”
Da Vinci AG’nin analizinde Balkan ülkelerine gerçekleşecen ihracat artışına dikkat çekiliyor. Buna göre 2010’un dokuz aylık döneminde Ukrayna’dan, Bosna Hersek’e yapılan ihracat %212, Makedonya’ya %126, Hırvatistan’a %92, Çek Cumhuriyeti’ne %304, Sırbistan’a %54 artmış durumda. Artış eğiliminin 2011’de sürdürülmesinin zor olduğu ifade ediliyor.
“Türkiye ile imzalanacak STA önemli”
Ukrayna’nın Doğu Akdeniz ve Orta Doğu pazarlarında daha güçlü bir pozisyon yakalaması için Türkiye ile imzalanması gündemde olan serbest ticaret anlaşması (STA) sürecinin nasıl bir seyir izleyeceğinin önemli olduğu ifade ediliyor.
Afrika pazarı
Araştırma çalışmasında Ukrayna’nın Afrika ülkelerine olan ihracatı “orta seviyeli” olarak değerlendiriliyor, büyük ticari sözleşmelerin şimdilik sadece Akdenize kıyısı olan, Mısır, Tunus, Cezayir ve Libya ile sınırlı olduğu ifade ediliyor.
2011’de Libya, Cezayir ve Fas’a yapılan ihracatta düşüş bekleyen gözlemciler, Nijerya’yı Ukrayna’nın ihracatında büyüyen pazar olarak nitelendiriyor ve bu ülkeye yapılacak ihracatın artacağını belirtiyorlar.
Rraporda Ukraynalı ihracatçılara Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Etiyopa, Senegal ve Sudan’a özel ilgi göstermeleri öneriliyor.
“Doğrudan yabancı yatırım artacak”
2011 yılında Ukrayna’ya doğrudan yapancı yatırım miktarının artması bekleniyor. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Virjin Adaları, Rusya ve Avusturya doğrudan yatırımda her zaman olduğu gibi ilk sıralarda bulunuyor. ABD; Fransa, İngiltere, İtalya kaynaklı doğrudan yatırımlarda 2011’de düşüş bekleniyor.
“Offshore’lar için büyük adımlar beklememek gerekiyor.”
Davinci AG’nin raporunda Ukrayna’ya giren doğrudan yabancı yatırımın büyük kısmının Güney Kıbrıs Rum Kesim’i üzerinden gelişine de değiniliyor.
Almanya ve Güney Kıbrıs’tan Ukrayna’ya giren doğrudan yatırım miktarının uzun yıllar aynı seviyede olduğu ancak son yıllarda Kıbrıs Rum Kesimi’nin doğrudan yatırımda birinci sırayı aldığı ifade ediliyor.
“Rus ve Ukrayna sermayesi offsherlar üzerinden giriyor”
Özellikle Rus ve Ukrayna kapitalinin, Ukrayna’ya Güney Kıbrıs’taki offshore’lar üzerinden girdiğini kaydeden uzmanlar, bunda Ukrayna’daki vergi sisteminde gereken düzenlemelerin olmayışının ve yatırımcının Ukrayna’aki siyasi ve ekonmik sisteme güvenmemelerinin etkili olduğunu belirtiyorlar.
Her ne kadar Kıbrıs Rum Kesimi ile Ukrayna arasında görüşmeler sürsede offshorelarla ilgili ciddi bir adım atılamayacağı ve doğrudan yabancı yatırımın büyük kısmının yine Kıbrıs’taki offshore’lar üzerinden geleceği ifade ediliyorlar.
“Rezervlerdeki artış sürecek”
Merkez Bankası’nın döviz rezervlerindeki artış eğiliminin bu sene de sürmesi bekleniyor. 2011 sonu için öngörülen rakam 38 – 41 milyar Dolar.
“Dolar’da çıta yüksek”
2011 Bütçesi’nde Dolar kuru için öngörülen rakam 7,95 seviyesiydi. Davinci AG’nin raporunda ise 7.90 – 8.25 aralığı işaret ediliyor.
Merkez Bankası rezervlerinin Dolar kurunun kontrol edilmesi için yeterli olduğunun altı çizen uzmanlar, 2011’de kuru etkileyebilecek tek faktörün dış piyasalardaki olumsuz gelişmeler olabileceğini kaydediyor, öte yandan olası bir devalüsyon baskısının ancak 2011 sonlarında yaşanabileceğini ifade ediyorlar.
“Avro 10,5 – 11.00 aralığında”
Davinci AG raporunda Avrupa Birliği para biriminin Dolar karşısında 2011’de güçsüzleşeceği öngörülürken, Ukrayna’da Avro’nun 10,5 – 11.00 aralığında seyretmesi bekleniyor.
“2011 sonuna doğru Ukrayna’daki bazı sektörler kriz öncesine döner”
Uluslararası pazarlarda iyileşme eğiliminin sürmesi halinde Ukrayna ekonomisindeki bazı sektörlerin 2011 yılının sonuna doğru kriz öncesi seviyeyi yakalaması bekleniyor.
Düzelme eğilimi beklenen sektörler arasında makine üretimi, kimya ve metalurji sektörü gösteriliyor.
Sanayi üretiminde %10’luk büyüme
Kriz sonrasında yatırımlarda gözlenen durgunluğun etkilerinin 2011’in üçüncü çeyreğine kadar sürmesi bekleniyor. Buna karşılık sanayi üretiminde bu yıl %10’luk büyüme öngörülüyor.
Yatırım için gözde sektörler
Uzmanlar bu yıl yatırım için gözde sektörleri şeker üretimi, organik gıda üretimi, altın ve bakır üretimi, ve arazi alım/satımı olarak sıralıyorlar.
Tarım alanlarının alım/satımında söz konusu olan yasağın kalkması halinde arazi fiyatlarında spekülatif artış yaşanması bekleniyor.
F.Serkan BAĞ
