Doğan Haber Ajansı Ukrayna Muhabiri Sonat Kerem’in yazısı:
Ukrayna’da hafta sonu yapılan parlamento seçimleri, ülke siyasetinde çok kısa süre içinde dengelerin ne denli değişebileceğini bir kez daha ortaya koydu.
Bundan 8 yıl önce ‘Turuncu Devrim’de ‘Batı demokrasisi’ şiarı ile iktidara gelen Viktor Yuşçenko’nun Bizim Ukrayna Partisi siyaset sahnesinden tamamen silinirken, hapisteki ‘Turuncu Prenses’ Yulya Timoşenko da umduğunu bulamadı. Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in Bölgeler Partisi, ülkede seçimleri kazanan ilk iktidar partisi olarak tarihe geçti. Genel kanı, seçimler sonrası Kiev’in Rusya yanlısı tutumunun süreceği yönünde.
Ukrayna’da 5 yıl aradan sonra yapılan Parlamento seçimleri sonrası sandıkların yüzde 90’ına yakını açılırken, Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in iktidardaki Bölgeler Partisi yüzde 32’ye yakın oyla zaferini ilan etti. Görevini kötüye kullandığı suçlamasıyla hapse atılan eski Başbakan Yulya Timoşenko’nun partisinin de yer aldığı muhalefet koalisyonu ‘Anavatan’ yüzde 24 ile ikinci sırayı aldı.
Komünist Parti, 2007 seçimlerinde yüzde 3,6 olan oy oranını yüzde 13-14’e kadar çıkararak, ağır siklet boks şampiyonu Vitali Kliçko’nun UDAR (Vuruş) partisi de ilk kez katıldığı genel seçimlerde yüzde 13 oy alarak ciddi başarı elde etti. seçimin en büyük sürprizini ise, geçen seçimlerde yüzde 1’in altındaki oy oranıyla esamesi okunmayan aşırı milliyetçi Svoboda (Özgürlük) Partisi yaptı. Birçok ırkçı saldırıdan da sorumlu tutulan parti, özellikle ülkenin batısında yaptığı büyük atılımla oylarını yüzde 9’a çıkararak parlamentoya girdi. Son devlet başkanlığı seçimlerinde bozguna uğrayan Yuşçenko’nun partisi Bizim Ukrayna ise yüzde 1’e kadar düşerek kendini unutturdu.
Bölgeler Partisi ile Komünist Parti’nin koalisyon hükümetine gitmesi bekleniyor. Diğer yandan Kliçko, Yanukoviç iktidarına karşı muhalefete koalisyon çağrısı yapıyor. Bazı analistler, ilk defa iktidar partisinin seçimleri kazanmasını ülke siyasetine istikrar geldiği olarak yorumladı.
Bu arada Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), partilerin kampanyalarının finansmanının şeffaf olmadığı ve Timoşenko’nun cezaevinde olmasının süreci olumsuz etkilediği gerekçeleriyle seçimleri eleştirerek, ülkenin demokrasi sürecinde “bir adım geriye gittiğini” savundu.
Bazı uzmanlar, Ukrayna’da büyük ölçüde tepki oylarıyla yükselen milliyetçi akımın, 2015 devlet başkanlığı seçimleri öncesi önemli bir sinyal olduğu görüşünde. Sert ve radikal söylemli sağcı bir liderin devlet başkanlığı seçimlerinde ön plana çıkabileceği tahminleri yapılıyor.
Seçimler sonrası Ukrayna’nın serbest ticaret ve gümrük birliği konuları başta olmak üzere Rusya’ya yakınlaşmaya devam edeceği görüşüne karşın, Kliçko’nun duruşunun kilit önem taşıdığı, UDAR’ın kararlı tutumu sayesinde muhalefetin tek çatı altında birleşmesinin ülkenin eksenini değiştirebileceği fikri de savunuluyor.
Sonat Kerem
Doğan Haber Ajansı
